Тарих / "Қазақ тілі мен әдебиеті" білім беру бағдарламасы / Гуманитарлық ғылымдар жоғары мектебі / Әлкей Марғұлан атындағы Павлодар Педагогикалық Университеті

«Қазақ тілі мен әдебиеті» БББ-ның тарихы

1989 жылдың 27 қыркүйегінде С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты Ғылыми Кеңесінің Қаулысымен Қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасы ашылды. Сол уақытта біліктілікті арттыру факультеті жанындағы халық тәрбиесін ұйымдастыру кафедрасының меңгерушісі болған филология ғылымдарының кандидаты, профессор Өтебаев Ермек Өтебайұлы кафедра меңгерушісі лауазымына уақытша атқарушы болып сайланды.

1989-90 оқу жылы қазақ филологиясының жаңа кафедрасына облысқа танымал педагог-әдіскер Түсіпова Қанипа Досжанқызы (қазіргі уақытта зейнеткер), сондай-ақ Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық институтын бітірген, туған ауылында міндетті педагогикалық қызметте үш жыл қызмет атқарған Зейнулина Айман Файзоллақызы мен және 1990-91 жылдары Шакаман Ырысгүл Бектемірқызы оқытушылық қызметке қабылданды. Осы уақытта кафедра құрамына доцент Х.А. Текжанов, оқытушылар Б. Еңсебаев және т. Байханов кірді.

1991 жылы Тілдер туралы Заң қабылданғаннан кейін барлық оқу орындарына қазақ тілін мемлекеттік тіл ретінде оқыту міндеті қойылды. Осы кезден бастап қазақ тілі барлық мамандықтарда оқытыла бастады, кафедра құрамы кеңейді. Еңбек шарты бойынша сол жылы кафедраның аға оқытушысы лауазымына К.Д. Тусипова, А. Қ. Тұрышев,А. Ф. Зейнулина қабылданды.

1992 жылы кафедра құрамына М.Х. Баймұханова, Б. Сағындықұлы және қазақ тілі әдіскері Жұмагулова Мүслима Абдоллақызы сияқты жас мамандар кірді. Филология факультетіне ұлттық топ студенттері үшін оқу-тәрбие жұмыстарын жүргізу мақсатында деканның орынбасары лауазымына аға оқытушы А.Қ. Тұрышев, кейін А. Ф. Зейнулина қабылданды.

1992-1993 оқу жылында кафедра құрамын филология ғылымдарының кандидаты, доцент Ж.Т. Сарбалаев және педагогика ғылымдарының кандидаты А. Б. Бакраденова толықтырды.

1993-1994 жылдары филология факультетінің деканы болып А.Б. Бакраденова, Қазақ тілі кафедрасының меңгерушісі болып Ж. Т. Сарбалаев, Қазақ әдебиеті кафедрасының меңгерушісі болып профессор Е.Өтебаев тағайындалды.

1995-1996 оқу жылында Қазақ әдебиеті кафедрасының аға оқытушылары Е.О.Жұматаева, М.Шындалиева кандидаттық диссертацияларын қорғап, филология ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алды.

1996-1997 оқу жылында С.Торайғыров атындағы Павлодар педагогикалық институты Павлодар мемлекеттік индустриялық институтының құрамына кірді. Сол жылы Қазақ филологиясы мен тарихы факультеттері біріктірілді. Жаңа факультет деканы болып Р.М. Таштемханова тағайындалды. Қазақ тілі мен әдебиеті кафедралары біріктіріліп, Қазақ филологиясы кафедрасы деп аталды. Оны филология ғылымдарының докторы, профессор Жүсіпов Қуандық Пазылұлы басқарды. Кафедра құрамында 5 ғылым кандидаты, 1 профессор және 8 оқытушы жұмыс істеді. Кейін Қазақ филологиясы кафедрасына кандидаттық диссертация қорғаған Бекен Сағындықұлы, Қазақ филологиясы кафедрасына - Айман Зейнулина, қазақ тілінің практикалық курсы кафедрасына – Ырысгүл Шакаман қабылданды. Қазақ филологиясы кафедрасының аға оқытушысы Мұталиева Раушан Мамырқызының ізашарларының ізімен профессор Ермек Өтебайұлы Өтебаевтың жетекшілігімен кандидаттық диссертация қорғады.

1997-1998 оқу жылында Қазақ филологиясы кафедрасында 2 профессор (К.П.Жүсіп, Е. Өтебаев), 8 ғылым кандидаты (Ж. Сарбалаев, Е. О. Жұматаева, А. Бакраденова, А. Тұрышев, Сағындықұлы Б., А. Ф. Зейнулина, Н. Жүсіпов, Р. М. Муталиева) сабақ берді.

1998-1999 оқу жылында кафедра құрамы кандидаттық диссертация қорғаған Гүлнар Сәрсекемен толықты. 10 жыл ішінде өз қатарын ғалымдармен толықтырған кафедра 1997-2003 жылдары «Қазақ тілі, әдебиет және ағылшын тілі», «Қазақ тілі және әдебиеті» бағыттары бойынша бірқатар мамандар тізімін шығарды.

2003-2004 оқу жылында Қазақ филологиясы кафедрасы Қазақ тілі теориясы мен жалпы тіл білімі кафедрасына және Қазақ әдебиеті кафедрасына бөлінді. Бірінші кафедраны филология ғылымдарының кандидаты, доцент Ырысгүл Бектемірқызы Шакаман, екінші кафедраны тиісінше профессор Қуандық Пазылұлы Жүсіпов басқарды.

2004 жылдың 1 сәуірінде Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты қайтадан жоғары білім негізінде мұғалімдерді даярлаудың аймақтық орталығына айналды. Қазақ тілі және оқыту әдістемесі кафедрасының меңгерушісі болып доцент Ырысгүл Бектемірқызы Шақаман, Гүлнар Әдебиетқызы Сәрсеке, Қазақ әдебиеті және оқыту әдістемесі кафедрасының меңгерушісі болып доцент Сейфитден Назымбекұлы Сүтжанов тағайындалды. Сол жылы Батырбек Қайыр Б.Сағындықұлының ғылыми жетекшілігімен және Жанар Жұбантаева Сарсеке қаласының ғылыми жетекшілігімен магистрлік диссертация қорғап, кафедраға оқытушы ретінде қабылданды.

2005-2006 оқу жылының соңында Қазақ әдебиеті кафедрасының аға оқытушысы Әділбек Дәуітбекұлы Әміренов кандидаттық, Сейфитден Назымбекұлы Сүтжанов докторлық диссертацияларын қорғады. Осы уақытта қазақ тілі және оқыту әдістемесі кафедрасына магистратураға түскен жоғары оқу орнының түлектері Зәкенова Әсел мен Құсманова Динара жұмысқа қабылданды. Көрші Семей педагогикалық институтынан доцент Гүлназ Төкенқызы Кәріпжанова шақырылды.

2006-2007 оқу жылының қазан айында екі кафедра да қазақ тілі, әдебиеті және оқыту әдістемесі кафедрасына біріктірілді. Кафедра меңгерушісі болып профессор С. Сүтжанов тағайындалды.

2007 жылдан бастап 2017 жылға дейін кафедраны 10 жыл көлемінде Қуаныш Советұлы Ерғалиев басқарып, 2017 жылдан бастап факультет деканының лауазымына көтерілді. Кафедраны 2017-2018 жылдары филология ғылымдарының кандидаты, доцент Ә.Д.Әміренов, 2018-2019 жылдары ф.ғ.к., доцент М.И.Оразханова, 2019-2022 жылдар аралығында ф.ғ.к., профессор Ырысгүл Бектемірқызы Шақаман басқарды.

2019 жылдың қараша айынан жоғары оқу орнымыз Назарбаев университетінің оқыту жүйесін қабылдап, ішкі құрылымында өзгерістер орын алды. Қазақ тілі және әдебиеті кафедрасының атауы «қазақ тілі мен әдебиеті білім беру бағдарламасы» деп өзгерді. Бүгінгі таңда қазақ тілі мен әдебиеті БББ-ны ф.ғ.к. Оразханова Майгүл Иранғайыпқызы басқарады. 2 ғылым докторы, 7 ғылым кандидаты, 3 PhD докторы, 3 ғылым магистрі қызмет етуде.

Қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасының әр жылдардағы меңгерушілері