Ә.Х. Марғұлан балалық және жастық шағы

А. Х. Марғұланның балалық және жастық шағы

Әлкей Марғұлан 1904 жылы 11 мамырда Павлодар облысы, қазіргі Баянауыл ауданында дүниеге келген, атақты Олжабай батырдың шөбересі. 

Оның әкесі Хакан мен анасы Нүрила өз заманының ағартушы адамдары болған. Олардың үйінде елге танымал ақындар, әңгімешілер, сол кездегі зиялы қауым өкілдері жиі қонақта болды, Абай, Жаяу-Мұса, Тәттімбет, Ақан-сері және қазақ елінің басқа да ұлы ақындарының өлеңдері мен әндері шырқалды.

Болашақ ғалым бастауыш білімді ауылдық мектепте алады, содан кейін 1915 жылдан бастап үш сыныпты орыс мектебінде оқиды. Дәл осы уақытта Қазан төңкерісі болып, азаматтық соғыс басталады.

1919 жылдың соңында Әлкей мұғалімдік курстарға түсіп, оны бітіріп, 1920 жылы туған ауылына оралып, мұғалім болып жұмыс істейді. Сол жылы белгілі фольклоршы, өлкетану қоғамының ұйымдастырушысы А. А. Диваевтың бастамасымен Жетісу мен Сырдария өзенінің бассейніне қазақ кеңес фольклорын жинау және зерттеу мақсатында ғылыми экспедиция ұйымдастырылды. Бұл экспедицияның жұмысына жас Әлкей де қатысты.

        Осыдан кейін, білімінің жеткіліксіздігін сезіне отырып, ол 1921 жылы Семей педагогикалық техникумына түседі, сол кездегі алғашқы орта мекемелердің бірі, директоры  Әбікей Сәтбаев (Алаш-Орда мүшесі). Сол техникумда болашақ академик және геолог Қаныш Сәтбаев және болашақ жазушы және драматург Мұхтар Әуезов те оқыды.